Σάββατο 25 Ιανουαρίου 2014

Το "Κ”ΚΕ απορρίπτει τη μαρξιστική θεωρία της απόλυτης εξαθλίωσης του προλεταριάτου

Με την ευκαιρία της αναδημοσίευσης του άρθρου του Ρ.Σ. Τιράνων σχετικά με τις "Αστικό-ρεβιζιονιστικές Θεωρίες που αρνούνται τη σχετική και απόλυτη εξαθλίωση του προλεταριάτου στην καπιταλιστική κοινωνία" ας δούμε ποια στάση κρατούν απέναντί της οι ρεβιζιονιστές ηγέτες του "Κ"ΚΕ.

Η μαρξιστική θεωρία της εξαθλίωσης του προλεταριάτου υπήρξε ανέκαθεν στόχος των επιθέσεων των αστών και ρεβιζιονιστών ιδεολόγων, γιατί δείχνει ότι εκείνο που χαραχτηρίζει την καπιταλιστική εκμετάλλευση είναι το γεγονός της απόλυτης εξαθλίωσης της εργατικής τάξης, ότι δεν είναι δυνατή η καλυτέρευση της κατάστασής της στα πλαίσια του καπιταλισμού, παρά τους αγώνες της, γιατί δείχνει ότι ο καπιταλισμός γεννά αναπόφευχτα τη σχετική και απόλυτη εξαθλίωση του προλεταριάτου, ότι ο δρόμος ανάπτυξής του είναι ο δρόμος της εξαθλίωσης της μεγάλης πλειοψηφίας των εργαζομένων, γιατί τέλος δείχνει την αναγκαιότητα της ανατροπής του καπιταλισμού μέσω της βίαιης επανάστασης.

Ο νόμος της σχετικής (σημαίνει σταθερή μείωση του μεριδίου της εργατικής τάξης στο Εθνικό Εισόδημα σ' αντίθεση με εκείνο της αστικής τάξης που ανεβαίνει συνεχώς) και απόλυτης (σημαίνει άμεση πτώση του βιοτικού της επιπέδου) εξαθλίωσης του προλεταριάτου συνδέεται αδιάρρηχτα με την επαναστατική προοπτική του μαρξισμού - λενινισμού, αφορά το βασικό πρόβλημα της κοινωνικής ανάπτυξης και τη στρατηγική της εργατικής τάξης για την ανατροπή του καπιταλισμού.

Οι ρεβιζιονιστές ιδεολόγοι αρνούμενοι την απόλυτη εξαθλίωση του προλεταριάτου, δηλαδή παρουσιάζοντας τα πράγματα έτσι πως τάχα με την ανάπτυξη του καπιταλισμού καλυτερεύει συνεχώς η οικονομική κατάσταση της εργατικής τάξης και οι ταξικές αντιθέσεις "αμβλύνονται", πρώτο εξωραΐζουν τον καπιταλισμό και δεύτερο αρνούνται την αναγκαιότητα της προλεταριακής επανάστασης.

Δε θα επεχταθούμε εδώ στην έκθεση της μαρξιστικής λενινιστικής θεωρίας της απόλυτης και σχετικής εξαθλίωσης του προλεταριάτου αλλά θα αναφέρουμε μόνο μερικά αποσπάσματα από κείμενα των ρεβιζιονιστών που δείχνουν καθαρά τόσο τη διαστρέβλωση όσο και την ανοιχτή απόρριψη της μαρξιστικής θεωρίας της απόλυτης εξαθλίωσης του προλεταριάτου εκ μέρους του "Κ"ΚΕ. Αξίζει επίσης να υπογραμμιστεί, ότι εδώ και δεκαετίες ο όρος "απόλυτη εξαθλίωση" του προλεταριάτου έχει εξαφανιστεί από τα κείμενα του "Κ"ΚΕ και αυτό όχι τυχαία. Συνδέεται με την ανοιχτή απόρριψη της μαρξιστικής - λενινιστικής θεωρίας της απόλυτης εξαθλίωσης του προλεταριάτου και την προδοσία του μαρξισμού – λενινισμού.

Στο ρεφορμιστικό πρόγραμμα που ψηφίστηκε στο 8ο Συνέδριο (1961) του "Κ"ΚΕ αναφέρεται, ότι "μεγαλώνει η σχετική και απόλυτη εξαθλίωση" (Πρόγραμμα του ΚΚΕ. σελ. 20) της εργατικής τάξης, ενώ στο πρόγραμμα που ψηφίστηκε στο 9ο Συνέδριο (Μάρτης 1974) και τροποποιημένο εγκρίθηκε και από το 10ο Συνέδριο (Μάης 1978) έχουν απαλειφθεί εντελώς οι όροι "σχετική και απόλυτη εξαθλίωση του προλεταριάτου" και αναφέρεται: "Η εντατικοποίηση της δουλειάς αυξάνει. Η εκμετάλλευση της εργατικής τάξης δυναμώνει. Μειώνεται το μερίδιό της στο εθνικό εισόδημα.... Η αβεβαιότητα για το αύριο μεγαλώνει...." (Πρόγραμμα του ΚΚΕ, σελ. 17, Αθήνα 1978).

Την αλλαγή αυτή τη σημειώνει με ιδιαίτερη ικανοποίηση, σε άρθρο του για τις προσυνεδριακές συζητήσεις του 9ου Συνεδρίου, ο ρεβιζιονιστής οικονομολόγος Ν. Κυρίτσης, ο οποίος εκφράζει τη γνώμη ότι αυτό έπρεπε να είχε ήδη γίνει στο 8ο Συνέδριο (1961). Γράφει: «Στο καινούργιο πρόγραμμα η παλιά θέση: "Μεγαλώνει η σχετική και απόλυτη εξαθλίωση ..." αλλάζει με την πρόταση "αυξάνει η εκμετάλλευση της εργατικής τάξης και μειώνεται το μερίδιό της στο εθνικό εισόδημα... Η αβεβαιότητά για το αύριο συνέχει την εργατική τάξη". Νομίζω πως η αλλαγή αυτή είχε ωριμάσει από καιρό και ίσως έπρεπε να είχε γίνει στο προηγούμενο συνέδριο» ("Νέος Κόσμος", 9/1971, σελ. 120). Στη συνέχεια διαστρεβλώνοντας και απορρίπτοντας τη θεωρία του Μαρξ σχετικά με την απόλυτη εξαθλίωση του προλεταριάτου καταλήγει: "Γι αυτό θεωρώ πετυχημένη και επίκαιρη τη θέση στο ζήτημα αυτό που προτείνεται, επειδή αντανακλά αντικειμενικά τη σημερινή κατάσταση της εργατικής τάξης στη χώρα μας" ("Νέος Κόσμος", 9/1971, σελ. 121).

Έτσι, πέρα από το ότι στο πρόγραμμα του "Κ" ΚΕ απορρίπτεται ανοιχτά από το 1974 η μαρξιστική θεωρία της απόλυτης εξαθλίωσης του προλεταριάτου, το "Κ"ΚΕ ισχυρίζεται πως τάχα το 1978 (τότε εγκρίθηκε εκ νέου το ρεφορμιστικό πρόγραμμα από το 10ο Συνέδριο) δεν ισχύει στην Ελλάδα ο νόμος της απόλυτης εξαθλίωσης του προλεταριάτου δηλαδή δε βλέπει άμεση πτώση του βιοτικού επιπέδου της εργατικής τάξης που εκδηλώνεται με την πτώση του πραγματικού μισθού των εργαζομένων σαν αποτέλεσμα της ύψωσης των τιμών και της αύξησης των φόρων, με τη χρόνια και διαρκώς αυξανόμενη ανεργία (εκατοντάδες χιλιάδες ήταν τότε, το 1978, οι άνεργοι στη χώρα μας), με την εντατικότητα της εργασίας, τη χειροτέρευση των συνθηκών εργασίας και την καταπίεση, με την αύξηση των ατυχημάτων, τη χειροτέρευση της διατροφής και των συνθηκών διαβίωσης και κατοικίας της εργατικής τάξης, κλπ.

Αξίζει να υπογραμμιστεί, ότι η άρνηση της ύπαρξης της απόλυτης εξαθλίωσης του προλεταριάτου στη χώρα μας από τους ρεβιζιονιστές ηγέτες γίνεται σε μια περίοδο όπου η καπιταλιστική οικονομία της Ελλάδας μαστίζεται από τη μεγάλη οικονομική κρίση, τη μεγαλύτερη μετά την κρίση 1929 - 33, που έχει ξεσπάσει από τις αρχές της 1Οετίας του '70 και έχει αγκαλιάσει ολόκληρο τον αστικό - ρεβιζιονιστικό κόσμο. Σε μια τέτοια περίοδο, περίοδο οικονομικής κρίσης, είναι ολοφάνερο ότι ο νόμος της απόλυτης εξαθλίωσης του προλεταριάτου δρα με μεγαλύτερη ένταση. Η άρνηση της απόλυτης εξαθλίωσης του προλεταριάτου, σε μια τέτοια περίοδο, εκφράζει όχι μόνο την πλήρη απομάκρυνση από το μαρξισμό - λενινισμό αλλά και το μέγεθος της προδοσίας των συμφερόντων της εργατικής τάξης εκ μέρους των ηγετών του "Κ"ΚΕ.

Στα 1972 ο Θ. Ζάχος του "Κ"ΚΕ απαντώντας στους αβάσιμους ισχυρισμούς του φασίστα υπουργού της χούντας Τσάκωνα, ο οποίος ισχυρίζονταν, ότι "ο Μαρξ διεψεύσθη προς έτι ως προς την αναγκαίαν μέλλουσαν να επισυμβή απαθλίωσιν της εργατικής τάξης" και αφού παραθέτει στοιχεία για την Ελλάδα και τις διάφορες καπιταλιστικές χώρες (ΕΠΑ, Αγγλία, κλπ.) κάταλήγει: "Εννοείται, τα στοιχεία που παραθέσαμε δε σημαίνει ότι στη μεταπολεμική περίοδο κυριαρχεί απόλυτη εξαθλίωση της εργατικής τάξης" ("Νέος Κόσμος", 11/1972, σελ. 40-41).

Είναι ολοφάνερο ότι ο Θ. Ζάχος αρνείται το νόμο της απόλυτης εξαθλίωσης του προλεταριάτου για όλες ανεξαίρετα τις καπιταλιστικές χώρες. Για να δώσει κύρος στη ρεβιζιονιστική άποψη της άρνησης της απόλυτης εξαθλίωσης του προλεταριάτου και να δικαιολογήσει την προδοσία του, ο Ζάχος επικαλείται τις αντιμαρξιστικές απόψεις του αποστάτη σοβιετικού (ουγγρικής καταγωγής) ρεβιζιονιστή οικονομολόγου Ε. Βάργκα (1879 - 1964), που τον χαραχτηρίζει σαν επιστήμονα "παγκοσμίου φήμης", ο οποίος ισχυρίζεται όχι μόνο ότι αυτή δεν ισχύει μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο ("το ότι μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο σημειώθηκε σημαντική αύξηση του πραγματικού εργατικού μισθού και όχι απόλυτη εξαθλίωση, είναι ολοφάνερο", Ε. Βάργκα: «Συμβολή στα προβλήματα της πολιτικής οικονομίας του καπιταλισμού», Μόσχα 1964) αλλά και αρνείται ότι ο Μαρξ διατύπωσε τη θεωρία της απόλυτης εξαθλίωσης του προλεταριάτου.

Πληροφοριακά αναφέρουμε, ότι ο Βάργκα πρωτοστάτησε, μετά την επικράτηση του χρουτσωφικού ρεβιζιονισμού το 1956, στην αναθεώρηση της μαρξιστικής - λενινιστικής πολιτικής οικονομίας που ασχολείται με τα προβλήματα του καπιταλισμού. Επίσης παλιότερα, στα 1947, είχε ασκηθεί οξύτατη κριτική από τους σοβιετικούς μαρξιστές οικονομολόγους και το ΚΚΣΕ, στις αντιμαρξιστικές ρεβιζιονιστικές αντιλήψεις του για το αστικό κράτος, την οικονομική κρίση, τις αστικές εθνικοποιήσεις, το "σχεδιασμό" της καπιταλιστικής οικονομίας, τα ζήτημα του πολέμου, του "βαθμιαίου ειρηνικού περάσματος στο σοσιαλισμό", κλπ. που είχε αναπτύξει στο βιβλίο του "Αλλαγές στην καπιταλιστική οικονομία σα συνέπεια του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου". Ακόμα το "Ινστιτούτο για την Παγκόσμια Οικονομία και Παγκόσμια Πολιτική", του οποίου ήταν διευθυντής κλείστηκε με απόφαση του κόμματος.

Ο Θ. Ζάχος υποστηρίζει την ίδια αντιμαρξιστική θέση με τον Βάργκα και μ' όλους τους σοβιετικούς ρεβιζιονιστές που απορρίπτουν ανοιχτά τη μαρξιστική θεωρία της απόλυτης εξαθλίωσης του προλεταριάτου και οι οποίοι φτάνουν ως το σημείο να ισχυρίζονται ότι δεν έχει καμιά σχέση με το μαρξισμό - λενινισμό (ο Σεργκέϊ Νταλίν σε άρθρο του με τίτλο «Το τελευταίο βιβλίο του Βάργκα» γράφει: "Παλιότερα διακηρύσσονταν η θεωρία της απόλυτης εξαθλίωσης του προλεταριάτου. Όμως αυτή η θεωρία δεν έχει τίποτε το κοινό με το μαρξισμό – λενινισμό", (Περιοδικό "Σοβιετική Ενωση σήμερα" 7/1965, σελ. 9).

Ο Σταύρος Ζορμπαλάς υποστηρίζει ότι σήμερα (ακριβέστερα το 1976) στις αναπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες και στις ΕΠΑ δεν υπάρχει απόλυτη εξαθλίωση του προλεταριάτου, : Γράφει: "Σ' αυτές τις χώρες χωρίς να αποκλείεται η απόλυτη εξαθλίωση ιδιαίτερα σε μερικούς κλάδους και ορισμένα λαϊκά στρώματα, σαν τους,νέγρους και τις μειονότητες,των ΕΠΑ, κυριαρχεί σήμερα η σχετική εξαθλίωση του προλεταριάτου" (Σταύρος Ζορμπαλάς, «Ο μαρξισμός και η εποχή μας», σελ. 41, Αθήνα. 1976).

Όμως η πραγματικότητα των καπιταλιστικών χωρών, εκείνης της περιόδου αλλά και η σημερινή, διαψεύδει τους ισχυρισμούς του Ζορμπαλά που εξωραΐζει τον καπιταλισμό των ιμπεριαλιστικών χωρών και δείχνει, ότι και σ' αυτές κυριαρχεί η απόλυτη εξαθλίωση του προλεταριάτου. Ας σημειωθεί ότι όλες μαστίζονται από την οικονομική κρίση, ότι παρατηρείται ραγδαία πτώση του βιοτικού επιπέδου της εργατικής τάξης, μείωση των πραγματικών μισθών των εργατών λόγω της μεγάλης αύξησης των τιμών και των φόρων, χειροτέρευση των συνθηκών δουλειάς και διαβίωσης, ένταση της εκμετάλλευσης, αυξήσεις ενοικίων, κλπ, η δε ανεργία είχε πάρει στα 1976 τεράστιες διαστάσεις (σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία στις ΕΠΑ υπήρχαν 10 περίπου εκατομμύρια άνεργοι, στη Δυτική Γερμανία περίπου 1,5 εκατομμύριο, στην Αγγλία πάνω από 1,5 εκατομμύριο, στη Γαλλία 1 εκατομμύριο, κλπ).

Τέλος ο Γ. Φαράκος στο βιβλίο του "Επιστημονικοτεχνική επανάσταση και εργατική τάξη" (1974) διαστρεβλώνει τη μαρξιστική θεωρία της εξαθλίωσης όταν την παρουσιάζει σαν τάση (σελ 156), που δεν επικρατεί, γιατί, υπάρχουν σειρά παράγοντες που δρουν αντίθετα και πρώτα απ' όλα η πάλη της εργατικής τάξης για αύξηση μισθών και καλυτέρευση των συνθηκών δουλειάς. Φυσικά η τέτοια διαστρέβλωση του Φαράκου οδηγεί αναπόφευχτα σε απόρριψή της μαρξιστικής θεωρίας της απόλυτης εξαθλίωσης του προλεταριάτου. Όμως η απολυτή και σχετική εξαθλίωση του προλεταριάτου δεν είναι τάση, όπως ισχυρίζεται ο Φαράκος και οι διάψοροι ρεβιζιονιστές (για να αρνηθούν την ισχύ της), αλλά ένας νόμος ανάπτυξης της καπιταλιστικής οικονομίας, ο οποίος δρα ακόμα πιο έντονα στην περίοδό της γενικής κρίσης του καπιταλισμού και ιδιαίτερα στην περίοδο των οικονομικών κρίσεων.

Όσον αφορά την πάλη της εργατικής τάξης , για αύξηση μισθών και καλύτερες συνθήκες δουλειάς, αυτή δε μπορεί να εμποδίσει τη δράση του νόμου της σχετικής και απόλυτης εξαθλίωσης του προλεταριάτου, πολύ περισσότερο δε μπορεί να τον καταργήσει. Μπορεί μόνο ελάχιστα να περιορίσει τις αρνητικές συνέπειές του για την εργατική τάξη. Στην πάλη της εργατικής τάξης μπαίνουν όρια, όρια που καθορίζονται από την ύπαρξη και δράση των αντικειμενικών οικονομικών νόμων του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής.

Εξάλλου ο Μαρξ έχει τονίσει: «Η εργατική τάξη δεν πρέπει να υπερβάλλει την τελική αποτελεσματικότητα των καθημερινών αυτών αγώνων. Δε θα πρέπει να ξεχνά ότι παλεύει ενάντια στα αποτελέσματα και όχι ενάντια στις αιτίες αυτών των αποτελεσμάτων, ότι καθυστερεί βέβαια την προς τα κάτω κίνηση, δεν αλλάζει όμως την κατεύθυνσή της...» (Κ. Μάρξ, «Μισθός, τιμή και κέρδος», σελ. 80).

Η εργατική τάξη δε μπορεί στα πλαίσια του καπιταλισμού να καταργήσει με την παλη της τους νόμους του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής και επομένως ούτε και το νόμο της σχετικής και απόλυτης εξαθλίωσης του προλεταριάτου. Προϋπόθεση για την κατάργηση αυτών των νόμων είναι η ανατροπή του καπιταλισμού.

ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ”, Ιούλης 1986

Δεν υπάρχουν σχόλια: