Η αυτοδιάλυση της Κομμουνιστικής Διεθνούς

Απόφαση του Προεδρείου της Εκτελεστικής Επιτροπής της Κ.Δ. στις 15 Μάη 1943, που εγκρίθηκε από όλα τα Κόμματα-μέλη, για την αυτοδιάλυση της Διεθνούς:

Ο ιστορικός ρόλος της Κομμουνιστικής Διεθνούς, που ιδρύθηκε το 1919 ως αποτέλεσμα της πολιτικής κατάρρευσης της συντριπτικής πλειοψηφίας των παλιών, προπολεμικών εργατικών κομμάτων, συνίστατο στο ότι υπεράσπισε τα διδάγματα του μαρξισμού από τον εκχυδαϊσμό και την διαστρέβλωσή τους από τα οπορτουνιστικά στοιχεία του εργατικού κινήματος, συνέβαλε στην προώθηση της συσπείρωσης σε μια σειρά χώρες της πρωτοπορίας των προοδευτικών εργατών στα αληθινά εργατικά κόμματα, τα βοήθησε να κινητοποιούν τις μάζες των εργαζομένων για την υπεράσπιση των οικονομικών και πολιτικών τους συμφερόντων, στην πάλη ενάντια στο φασισμό και τον πόλεμο που αυτός προετοίμαζε, στην υποστήριξη της Σοβιετικής Ένωσης ως το κύριο οχυρό ενάντια στο φασισμό. Η Κομμουνιστική Διεθνής έγκαιρα αποκάλυψε την αληθινή σημασία του «Συμφώνου κατά της Κομμουνιστικής Διεθνούς», ως όπλου που χρησιμοποιήθηκε απ’ τους χιτλερικούς για την προετοιμασία του πολέμου. Ακούραστα αποκάλυπτε πολύ πριν τον πόλεμο την ποταπή υπονομευτική δουλειά που έκαναν στα ξένα κράτη οι χιτλερικοί, που την καμουφλάριζαν με τις κραυγές τους για δήθεν ανάμιξη της Κομμουνιστικής Διεθνούς στις εσωτερικές υποθέσεις αυτών των κρατών.

Ήδη πολύ πριν τον πόλεμο γινόταν όλο και πιο φανερό πως, στο μέτρο της αυξανόμενης περιπλοκής τόσο των εσωτερικών όσο και των διεθνών συνθηκών των διαφόρων χωρών, η εκπλήρωση των καθηκόντων του εργατικού κινήματος κάθε ξεχωριστής χώρας με τις δυνάμεις οποιουδήποτε διεθνούς κέντρου θα προσέκρουε σε ανυπέρβλητα εμπόδια. 

Αυτή η διαφορά των ιστορικών δρόμων ανάπτυξης των μεμονωμένων χωρών του κόσμου, ο διαφορετικός χαρακτήρας και μάλιστα η αντιφατικότητα της κοινωνικής τους δομής, η διαφορά στο επίπεδο και το ρυθμό της οικονομικής και πολιτικής τους ανάπτυξης, η διαφορά, τελικά, του επιπέδου συνείδησης και οργάνωσης των εργατών, προσδιορίζουν και τα διαφορετικά καθήκοντα που αντιμετωπίζει η εργατική τάξη των διαφόρων χωρών. Η όλη πορεία των γεγονότων κατά το περασμένο τέταρτο του αιώνα και η συσσωρευμένη από την Κομμουνιστική Διεθνή πείρα έδειξαν με πειστικότητα, ότι η οργανωτική μορφή της ένωσης των εργατών που επέλεξε το Πρώτο Συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς, ενώ ανταποκρινόταν στις ανάγκες της αρχικής περιόδου αναγέννησης του εργατικού κινήματος, ολοένα και περισσότερο ξεπερνιόταν με την ανάπτυξη αυτού του κινήματος και την αυξανόμενη περιπλοκή των καθηκόντων στις μεμονωμένες χώρες, μάλιστα έγινε ακόμα και τροχοπέδη για την παραπέρα ισχυροποίηση των εθνικών εργατικών κομμάτων.

Ο παγκόσμιος πόλεμος που εξαπέλυσαν οι χιτλερικοί όξυνε ακόμα περισσότερο τις διαφορές στην κατάσταση των μεμονωμένων χωρών, χαράζοντας μια βαθιά διαχωριστική γραμμή μεταξύ εκείνων των χωρών που έγιναν φορείς της χιτλερικής τυραννίας, και εκείνων των λαών που αγαπούν την ελευθερία και συσπειρώθηκαν σε μια ισχυρή Αντιχιτλερική συμμαχία. Ενώ στις χώρες του Χιτλερικού μπλοκ το θεμελιώδες καθήκον των εργατών, των εργαζομένων και όλων των τίμιων ανθρώπων συνίσταται στην με κάθε τρόπο συμβολή στην ήττα αυτού του μπλοκ, με την υπονόμευση από τα μέσα της Χιτλερικής στρατιωτικής μηχανής, να δράσουν στην κατεύθυνση της ανατροπής των κυβερνήσεων που ευθύνονται για τον πόλεμο – στις χώρες της Αντιχιτλερική συμμαχία το ιερό καθήκον των πλατιών λαϊκών μαζών, και πρώτα απ’ όλα των πρωτοπόρων εργατών, συνίσταται στην με κάθε τρόπο υποστήριξη όλων των στρατιωτικών προσπαθειών των κυβερνήσεων αυτών των χωρών με στόχο την ταχύτατη συντριβή του Χιτλερικού μπλοκ και την εξασφάλιση της συνεργασίας των εθνών στην βάση της ισοτιμίας μεταξύ τους. Μαζί μ’ αυτό δεν πρέπει επίσης να αφήσουμε να μας διαφύγει το γεγονός, ότι και οι μεμονωμένες χώρες που συμπαρατάσσονται με την Αντιχιτλερική συμμαχία έχουν και τα δικά τους ιδιαίτερα καθήκοντα. Έτσι, για παράδειγμα, στις κατεχόμενες από τους Χιτλερικούς χώρες που στερήθηκαν την κρατική τους ανεξαρτησία, το θεμελιώδες καθήκον των πρωτοπόρων εργατών και των πλατιών λαϊκών μαζών συνίσταται στην ανάπτυξη της ένοπλης πάλης, ώστε αυτή να μετεξελιχθεί σε εθνικοαπελευθερωτικό πόλεμο εναντίον της χιτλερικής Γερμανίας. Ταυτόχρονα, ο απελευθερωτικός πόλεμος των λαών που αγαπούν την ελευθερία εναντίον της Χιτλερικής τυραννίας κινητοποίησαν ευρύτατες λαϊκές μάζες, που συσπειρώνονται ανεξάρτητα από την κομματική τους τοποθέτηση ή θρησκεία τους στις γραμμές μιας ισχυρής Αντιχιτλερικής συμμαχίας, έδειξε με ακόμα πιο οφθαλμοφανή τρόπο, ότι η πανεθνική έξαρση και κινητοποίηση των μαζών για την σε συντομότατο χρονικό διάστημα νίκη κατά του εχθρού μπορούν καλύτερα απ’ όλα και πιο αποδοτικά να πραγματοποιηθούν από την πρωτοπορία του εργατικού κινήματος κάθε ξεχωριστής χώρας στα πλαίσια του δικού της κράτους.

Ήδη το 7ο Παγκόσμιο Συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς, το 1935, παίρνοντας υπόψη τις αλλαγές που συνέβηκαν τόσο στην διεθνή κατάσταση όσο και στο εργατικό κίνημα, απαίτησε μεγαλύτερη ευελιξία και αυτοτέλεια των Τμημάτων της στο έργο εκπλήρωσης των καθηκόντων που αντιμετώπιζαν, υπογράμμισε την αναγκαιότητα η Εκτελεστική Επιτροπή της Κομμουνιστικής Διεθνούς κατά την επίλυση όλων των ζητημάτων του εργατικού κινήματος «να ξεκινά από τις συγκεκριμένες συνθήκες και τις ιδιαιτερότητες της κάθε χώρας και να αποφεύγει, ως κανόνα, την άμεση ανάμιξη στις εσω-οργανωτικές υποθέσεις των κομμουνιστικών κομμάτων».

Από τις ίδιες αντιλήψεις καθοδηγήθηκε η Κομμουνιστική Διεθνής όταν έλαβε γνώση και ενέκρινε την απόφαση του Κομμουνιστικού Κόμματος των ΗΠΑ το Νοέμβρη 1940 να αποχωρήσει από τις γραμμές της Κομμουνιστικής Διεθνούς. Οι κομμουνιστές, καθοδηγούμενοι από τα διδάγματα των θεμελιωτών του μαρξισμού-λενινισμού, δεν υπήρξαν ποτέ οπαδοί της διατήρησης ξεπερασμένων οργανωτικών μορφών,· πάντοτε υπέτασσαν τις μορφές Οργάνωσης του εργατικού κινήματος και τις μέθοδες λειτουργίας αυτής της Οργάνωσης στα θεμελιώδη πολιτικά συμφέροντα του εργατικού κινήματος στο σύνολό του, στις ιδιαιτερότητες της δεδομένης συγκεκριμένης ιστορικής κατάστασης και σ’ εκείνα τα καθήκοντα, που άμεσα απορρέουν από αυτή την κατάσταση. Θυμούνται το παράδειγμα του μεγάλου Μαρξ, ο οποίος συσπείρωσε τους πρωτοπόρους εργάτες στις γραμμές της Διεθνούς Ένωσης Εργατών και, αφού η 1η Διεθνής θέτοντας τα θεμέλια για την ανάπτυξη εργατικών κομμάτων στις χώρες της Ευρώπης και της Αμερικής είχε εκπληρώσει το ιστορικό της καθήκον, πραγματοποίησε, ως αποτέλεσμα της ωρίμανσης της αναγκαιότητας ίδρυσης μαζικών εθνικών εργατικών κομμάτων, την διάλυση της 1ης Διεθνούς, εφόσον αυτή η μορφή Οργάνωσης δεν ανταποκρινόταν σ’ αυτήν την αναγκαιότητα.

Με αφετηρία τις παραπάνω αντιλήψεις, παίρνοντας υπόψη την άνοδο και πολιτική ωριμότητα των Κομμουνιστικών Κομμάτων και των ηγετικών τους στελεχών στις ξεχωριστές χώρες αλλά και έχοντας επίσης υπόψη ότι κατά τη διάρκεια του τωρινού πολέμου μια σειρά τμήματα ανακίνησαν ζήτημα διάλυσης της Κομμουνιστικής Διεθνούς ως καθοδηγητικού κέντρου του διεθνούς εργατικού κινήματος, το Προεδρείο της Εκτελεστικής Επιτροπής της Κομμουνιστικής Διεθνούς – επειδή σε συνθήκες παγκοσμίου πολέμου δεν έχει τη δυνατότητα να συγκαλέσει συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς – επιτρέπει στον εαυτό της να θέσει προς επικύρωση στα τμήματα της Κομμουνιστικής Διεθνούς την ακόλουθη πρόταση:

Η Κομμουνιστική Διεθνής, ως καθοδηγητικό κέντρο του διεθνούς εργατικού κινήματος, να διαλυθεί, αποδεσμεύοντας τα τμήματα της Κομμουνιστικής Διεθνούς από τις υποχρεώσεις που απορρέουν από το Καταστατικό και τις Αποφάσεις των Συνεδρίων της Κομμουνιστικής Διεθνούς.

Το Προεδρείο της Εκτελεστικής Επιτροπής της Κομμουνιστικής Διεθνούς καλεί όλους τους οπαδούς της Κομμουνιστικής Διεθνούς να επικεντρώσουν τις δυνάμεις τους στην με κάθε τρόπο υποστήριξη και ενεργή συμμετοχή στον απελευθερωτικό πόλεμο των λαών και κρατών της Αντιχιτλερικής συμμαχίας, για την ταχύτατη συντριβή του θανάσιμου εχθρού των εργαζομένων — του γερμανικού φασισμού, των συμμάχων και υποτελών του.

(Το παραπάνω κείμενο πάρθηκε από: «Die Welt», Nr. 21, 1943, σελ. 627/628)

Τα μέλη του Προεδρείου της Εκτελεστικής Επιτροπής της Κομμουνιστικής Διεθνούς: 

ΓΚΟΤΒΑΛΝΤ, ΝΤΙΜΙΤΡΟΦ, ΖΝΤΑΝΟΦ, ΚΟΛΑΡΟΦ, ΚΟΠΛΕΝΙΝΓΚ, ΚΟΥΟΥΣΙΝΕΝ, ΜΑΝΟΥΪΛΣΚΙ, ΜΑΡΤΙ, ΠΙΚ, ΤΟΡΕΖ, ΦΛΟΡΙΝ, ΕΡΚΟΛΙ.

Με την παρούσα απόφαση συντάσσονται οι ακόλουθοι αντιπρόσωποι Κομμουνιστικών Κομμάτων: 

ΜΠΙΑΝΚΟ (Ιταλία), ΝΤΟΛΟΡΕΣ ΙΜΠΑΡΟΥΡΙ (Ισπανία), ΛΕΧΤΙΝΕΝ (Φιλανδία), ΠΑΟΥΚΕΡ (Ρουμανία), ΡΑΚΟΣΙ (Ουγγαρία).

[Χειρόγραφο τμήμα]

Μόσχα, 15 Μαΐου 1943

Γκ. Ντιμιτρόφ [ΓΓ ΕΕΚΔ]

Β. Πικ [Γερμανικό Τμήμα]

Α. Μαρτί [Γαλλικό Τμήμα]

Γκότβαλντ [Τσεχοσλοβακικό Τμήμα]

Ντολόρες Ιμπαρούρι [Ισπανικό Τμήμα]

Κόπλενινγκ [Αυστριακό Τμήμα]

Τορέζ [Γαλλικό Τμήμα]

Ντ. Μανουΐλσκι [Σοβιετικό Τμήμα]

Ράκοσι [Ουγγρικό Τμήμα]

Β. Π. Κολάροφ [Βουλγαρικό Τμήμα]

Λέχτινεν [Ψευδώνυμο του Ο. Β. Κούουσινεν, Φιλανδικό Τμήμα]

Β. Μπιάνκο [Ιταλικό Τμήμα]

Έρκολι [Ψευδώνυμο του Παλμίρο Τολιάτι, Ιταλικό Τμήμα]

Άνα Πάουκερ [Ρουμανικό Τμήμα]